ملاسما یکی از اختلالات پوستی شایع است. این بیماری اکتسابی، چند عاملی و عود کننده است و درمان آن با چالش های متعددی همراه است. میزان شیوع ملاسما در زنان باردار دارای پوست تیره به سی درصد می رسد. مشخصه این بیماری، بروز لکه های هایپرپیگمنته با توزیع متقارن است که بیشتر بر روی صورت بیمار پدیدار می شود. پاتوژنز ملاسما بسیار پیچیده است. عوامل متعددی مانند تغییرات هورمونی، التهاب، سن، تابش فرابنفش و نور مرئی می توانند در فرآیند ملانوژنز اختلال ایجاد کنند و زمینه ساز ملاسما شوند.
ترکیب لیزر کیو سویچ چه تاثیری بر درمان ملاسما دارد؟
مطالعات هیستولوژی بیان گر آن است که ملاسما به ملانوسیت‌ها محدود نمی شود و در جریان این بیماری، فیبروبلاست‌ها، سبوسیت‌ها، سلول‌های اندوتلیال و غشای پایه (basal membrane)، نیز دچار اختلالات ساختاری و عملکردی می‌شوند. راهکارهای پذیرفته شده برای درمان ملاسما شامل محافظت در برابر تابش آفتاب، حذف ملانین، مهار فعالیت تایروزیناز و تخریب گرانول‌های ملانین می شود.
داروهای مورد استفاده در درمان ملاسما عبارتند از هیدروکینون، ترتینوئین، ترانگزامیک اسید و آزلائیک اسید. در مطالعات مختلف از روش‌های متعددی برای درمان ملاسما استفاده شده است که رایج ترین آن ها عبارتند از میکرونیدلینگ، مزوتراپی، پیلینگ، امواج رادیویی، لیزرهای پیکوثانیه و لیزر کیوسوئیچ Nd-YAG. تاکنون هیچ یک از روش های گفته شده نتوانسته است به تنهایی به عنوان درمان ملاسما مطرح شود. با توجه به چند عاملی بودن این بیماری و پاتوژنز پیچیده آن به نظر می رسد استفاده از رویکردهای درمانی ترکیبی انتخاب هوشمندانه تر و موفق تری باشد.
مطالعه مهم در خصوص اثربخشی میکرونیدلینگ در درمان ملاسما با لیزر کیوسویچ
Köse و Borlu در مطالعه‌ای که اخیرا در ژورنال Cosmetic Dermatology به چاپ رسانده‌اند به بررسی اثربخشی میکرونیدلینگ، لیزر کیو سویچ Nd‐YAG و مزوتراپی در درمان ملاسما پرداخته‌اند. برای این منظور، پانزده بیمار زن با ضایعات قهوه‌ای رنگ متقارن در ناحیه صورت پس از تشخیص ملاسما توسط ارزیاب بالینی مورد مطالعه قرار گرفتند. در هر جلسه ابتدا بیماران با لیزر کیوسویچ Nd‐YAG و سپس با میکرونیدلینگ و مزوتراپی تحت درمان قرار گرفتند. پروتکل درمان هر دو هفته یک بار و به مدت پنج جلسه تکرار شد. مراحل درمان در هر جلسه به شرح زیر بود:
نبم ساعت قبل از هر جلسه درمانی، بی حسی موضع با کرم بی حسی انجام شد. در آغاز هر جلسه، ابتدا درمان با لیزر کیوسویچ Nd-YAG با طول موج 1064 نانومتری و فرکانس 8-10 هرتز انجام شد. سپس میکرونیدلینگ صورت با استفاده از کارتریج 12 نیدلی به طول 2 میلی متر تا زمان مشاهده اریتمای خفیف انجام شد.
تاثیر مزوتراپی در حین میکرونیدلینگ بر درمان ملاسما
در حین میکرونیدلینگ، 3-2.5 میلی لیتر محلول مزوتراپی حاوی پپتیدهای بایومتیمیک بر روی موضع درمان اعمال شد. فرمولاسیون محلول مزوتراپی شامل مواد موثره زیر بود:
- پنتاپپتید-13
- الیگوپپتید-34
- الیگوپپتید-50
- 3-او-اتیل آسکوربیک اسید
- آربوتین
- عصاره ریشه لیکوریس (شیرین بیان)
به منظور ارزیابی نتایج، عکس برداری از بیماران قبل و بعد از هر جلسه درمان در زوایای 90 درجه از جلو، 45 درجه از چپ و 45 درجه از راست انجام شد. شاخص اصلاح شده شدت ملاسما (mMASI) قبل از شروع درمان در جلسه اول و هم چنین دو هفته پس از آخرین جلسه درمانی محاسبه شد. میانگین شاخص mMASI قبل از درمان 7/5 ± 2/9 بود که پس از اتمام دوره درمان ترکیبی به 4/0 ± 6/3 کاهش یافت (p < 0.01). پاسخ به درمان در 40 درصد از بیماران “بسیار خوب” و در 7/26 درصد “خوب” ارزیابی شد (شکل 1).
شرایط آزمایش بعد از فالوآپ یکساله در درمان با لیزر کیو سویچ به چه شکل بود؟
در 40 درصد ازبیماران فالوآپ یکساله انجام شد که از این میان تنها در 6/16 درصد افراد عود علائم مشاهده شد. نتایج به دست آمده از این تحقیق بیانگر اثربخشی رویکرد ترکیبی شامل لیزر کیوسویچ Nd-YAG، میکرونیدلینگ و مزوتراپی با استفاده از پپتیدهای بایومیمتیک در درمان ملاسما و هم افزایی این روش‌ها در کاهش شدت ملاسمای مختلط بود. به علاوه، این تحقیق نشان داد رویکرد درمانی پیشنهاد شده قابلیت اصلاح ساختار و عملکرد تمامی لایه های پوست و رده های سلولی درگیر در پاتوژنز ملاسما شامل غشای پایه، کراتینوسیت‌ها، ملانوسیت‌ها و دیگر انواع درمال سل‌ها را دارد.
شکل 1 تصویر بیمار قبل از شروع درمان (A) و دو هفته بعد از جلسه پنجم درمان (B)
منابع
- Passeron T, Picardo M. Melasma, a photoaging disorder. Pigment cell & melanoma research. 2018;31(4):461-5. Available at:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/pcmr.12684
- Spierings NM. Melasma: A critical analysis of clinical trials investigating treatment modalities published in the past 10 years. Journal of cosmetic dermatology. 2020;19(6):1284-9. Available at:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jocd.13182
- Ustuner P, Balevi A, Ozdemir M. A split-face, investigator-blinded comparative study on the efficacy and safety of Q-switched Nd: YAG laser plus microneedling with vitamin C versus Q-switched Nd: YAG laser for the treatment of recalcitrant melasma. Journal of Cosmetic and Laser Therapy. 2017;19(7):383-90. Available at:
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14764172.2017.1342036
- Karadağ Köse Ö, Borlu M. Efficacy of the combination of Q‐switched Nd: YAG laser and microneedling for melasma. Journal of Cosmetic Dermatology. 2021;20(3):769-75. Available at:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jocd.13629
