درمان اسکار ناشی از آکنه هم برای بیماران و هم برای متخصصان پوست یک چالش محسوب می‌شود. برخی از گزینه های درمانی رایج برای رفع اسکار ناشی از آکنه عبارتند از:
- جراحی لیزر
- امواج با فرکانس رادیویی
- پیلینگ شیمیایی
- درم ابریژن
- سابسیژن
- میکرونیدلینگ
- پیوند چربی
در میکرونیدلینگ، از نیدل های ظریفی برای ایجاد منافذ متعدد در پوست استفاده می شود. این کار با ایجاد جراحت های محدود در پوست منجر به تحریک سنتز الاستین و کلاژن و افزایش ضخامت اپیدرم و درم می شود. به علاوه، در این تکنیک میکروکانال هایی در پوست ایجاد می شود که امکان جذب مواد و داروهای موضعی مورد استفاده در درمان اختلالات مختلف پوستی را فراهم می کنند.
مدل اثرگذاری میکرونیدلینگ در محل اسکار
انجام میکرونیدلینگ در محل اسکار سبب شکسته شدن باندل های قدیمی و ناکارآمد کلاژن و همزمان نئوکلاژنسیس می شود. از طرفی، تحریک ترشح فاکتورهای رشد سبب مهاجرت و تکثیر فیبروبلاست ها می شود. بنابراین، میکرونیدلینگ با ایجاد تغییرات هیستوپاتولوژیک در ساختار بافت سبب رفع اثرات ناشی از اسکار می شود.
از دیگر درمان های رایج در رفع اسکار ناشی از آکنه، پیلینگ شیمیایی است. یکی از مواد موارد استفاده در پیلینگ، گلایکولیک اسید (GA) است. گلایکولیک اسید یک آلفا هیدروکسی اسید است که با تضعیف میزان انسجام کراتینوسیت های تمایز یافته، سبب پوسته ریزی و اپیدرمولیز می شود.
درمان اسکار آکنه با ترکیب روش های مختلف
دلیل استفاده از گلایکولیک اسید در رفع آکنه، خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی این لایه بردار است. به علاوه، مطالعات مختلف حاکی از آن است که گلایکولیک اسید سبب افزایش بیان IL-6، هیالورونیک اسید و کلاژن می شود.
مطالعات مختلف بیان گر آن است که در درمان اسکار ناشی از آکنه، با به کار گیری ترکیبی از روش های مختلف نتایج بهتری نسبت به استفاده از یک روش درمانی واحد دارد. در همین راستا، Saadawi و همکارانش در سال 2019 به مقایسه میزان اثر بخشی لایه برداری با گلایکولیک اسید 35٪، میکرونیدلینگ و ترکیب لایه برداری و میکرو نیدلینگ در درمان اسکار ناشی از آکنه پرداختند. نتایج این تحقیق در ژورنال Cosmetic Dermatology انتشار یافته است.
برای این منظور، 30 بیمار در محدوده سنی 19 تا 45 سال دارای اسکار ناشی از آکنه در مطالعه وارد شدند و به صورت تصادفی در سه گروه ده نفره قرار گرفتند. درمان در گروه I شامل میکرونیدلینگ ، در گروه II شامل لایه برداری با گلایکولیک اسید 35 درصد و در گروه III شامل ترکیب لایه برداری و میکرونیدلینگ بود.
تعداد جلسات درمانی در همه بیماران شش جلسه و فاصله بین هر دو جلسه، دو هفته بود.
ارزیابی های بالینی قبل و بعد از درمان بر اساس سیستم درجه بندی جهانی اسکار (global scar grading system) و مقیاس درجه بندی چهارگانه انجام شد. هم چنین میزان رضایت بیماران از نتایج درمان و شدت درد تجربه شده در حین درمان مورد سنجش قرار گرفت.
در همه گروه های مطالعاتی، بعد از درمان، کاهش معنی داری از نظر آماری در شاخص درجه اسکار مشاهده شد (05/0 < P). میزان کاهش این شاخص در گروه III بیش از دیگر گروه ها بود که نشان دهنده اثربخشی بالاتر لایه برداری و میکرونیدلینگ همزمان نسبت به رویکردهای مونوتراپی (میکرونیدلینگ یا پیلینگ به تنهایی) بود. این اثربخشی بالاتر در همه انواع اسکارهای ناشی از آکنه (شامل اسکارهای boxcar، ice pick و rolling) مشاهده شد.
به علاوه، میزان رضایت بیماران از نتایج کسب شده در گروه III بیش از دو گروه دیگر بود (04/0 = P).
عوارض جانبی در گروه I، شامل اریتما و درد موقتی بود. در گروه II، احساس سوزش به عنوان عارضه اصلی گزارش شد. در گروه III، درد موقتی، اریتما و سوزش در حین درمان گزارش شد.
نتایج به دست آمده از این تحقیق گویای آن است که در درمان اسکار ناشی از آکنه، اثربخشی ترکیب میکرونیدلینگ و پیلینگ بالاتر از رویکرد مونوتراپی است. عدم وجود عوارض جانبی جدی، سادگی روش و نتایج درمانی مطلوب دال بر آن است که ترکیب میکرونیدلینگ و پیلینگ می تواند به عنوان درمانی ایمن و موثر در رفع اسکار ناشی از آکنه به کار گرفته شود.
منابع:
- Sharad J. Combination of microneedling and glycolic acid peels for the treatment of acne scars in dark skin. Journal of cosmetic dermatology. 2011;10(4):317-23. Available at:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1473-2165.2011.00583.x
- Kessler E, Flanagan K, Chia C, Rogers C, ANNA GLASER DE. Comparison of α‐and β‐Hydroxy Acid Chemical Peels in the Treatment of Mild to Moderately Severe Facial Acne Vulgaris. Dermatologic surgery. 2008;34(1):45-51. Available at:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1524-4725.2007.34007.x
- Saadawi AN, Esawy AM, Kandeel AH, El‐Sayed W. Microneedling by dermapen and glycolic acid peel for the treatment of acne scars: Comparative study. Journal of cosmetic dermatology. 2019;18(1):107-14. Available at:
