ملاسما یک اختلال اکتسابی در رنگدانه های پوست است که معمولاً در زنان با پوست تیره مشاهده می شود. مشخصه ملاسما افزایش ملانوژنز اپیدرمی است. با این وجود، مطالعات اخیر نشان داده است که تشدید ملاسما به واسطه تغییراتی است که در محیط درم اتفاق می افتد. بنابراین می توان نتیجه گرفت در ملاسما شبکه پیچیده ای از اینترکشن ها بین سلول های پارانشیمی و محیط ایجاد می شود.
تاثیر ضایعات ملاسما در زیبایی بیماران
ضایعات ملاسما از منظر زیبایی برای بیماران آزاردهنده است و درمان هنوز به صورت یک چالش باقی مانده است. روش های مختلفی برای درمان ملاسما مورد استفاده قرار می گیرد که از پرکاربردترین آن ها می توان به استفاده از عوامل روشن ساز موضعی (مانند فرمولاسیون کلیگمن)، لایه برداری شیمیایی و درمان های متنوع مبتنی بر لیزر اشاره کرد. عود و تشدید مکرر علائم از محدودیت های این روش ها به شمار می روند.
یکی از روش های نوین به کار گرفته شده برای درمان ملاسما استفاده از لیزر کیوسویچ Nd: YAG با طول موج 1064 نانومتری است. به کارگیری این روش در درمان ملاسما برای بیماران آسیایی با نتایج رضایت بخشی همراه بوده است. در این روش درمانی، به صورت هفتگی از تابش لیزر با عمق نفوذ کم و spot size بزرگ بر روی ضایعات استفاده می شود. این روش در مقایسه با لیزرهای معمولی با نفوذ بالا، اثربخشی بیشتری دارد و ریسک هایپرپیگمنتیشن عودکننده در آن کم تر است.
تکنیک های درمان نوین ملاسما
از دیگر تکنیک های درمانی نوین می توان به RF-میکرونیدلینگ اشاره کرد. در این روش، نیدل های میکرومتری امواج رادیویی دو قطبی را مستقیماً به درم انتقال می دهند. این تکنیک سبب جوانسازی و ترمیم جای زخم و تعدیل عملکرد شبکه عروقی و غشای پایه می شود و از این طریق به بهسازی محیط پوست کمک می کند. این اثرات مثبت می تواند اثر عوامل تشدیدکننده ملاسما را جبران و به حداقل برساند.
در مطالعه انجام شده توسط Kwon و همکارانش که در سال 2018 در ژورنال Dermatological Treatment انتشار یافته است، برای اولین بار به بررسی ایمنی و اثربخشی رژیم درمانی مرکب از لیزر و RF-میکرونیدلینگ در درمان ملاسما و مقایسه نتایج با مونوتراپی مبتنی بر لیزر پرداخته شده است. برای انجام این مطالعه بالینی گذشته نگر، 114 بیمار مبتلا دارای ضایعات ملاسما در ناحیه صورت مورد بررسی قرار گرفتند. پروتکل مطالعه منطبق با اعلامیه هلسینکی بود.
در 56 نفر از بیماران، برای درمان از لیزر کیوسویچ و بلافاصله پس از آن، از RF-میکرونیدلینگ استفاده شد. در 58 نفر باقیمانده (گروه کنترل)، درمان صرفاً از طریق مونوتراپی لیزر کیوسویچ انجام شد.
مشخصات لیزر مورد استفاده در درمان بیماران به شرح زیر بود:
- Spot size: 7-8 میلی متر
- فلوئنس: J/cm2 3
- مد: PTP
- فرکانس: 10 هرتز
درمان شامل 10 جلسه با فواصل 1 هفته‌ای بود.
پارامترهای RF-میکرونیدلینگ به شرح زیر بود:
- عمق نفوذ میکرونیدل‌ها: 0.5 تا 1.0 میلی متر
- شدت و مدت زمان: 20 تا 30 ضربه به مدت 30 تا 50 میلی ثانیه
- تعداد پاس: 1-2 پاس
قبل از درمان، صورت بیماران کاملاً تمیز شد. در هیچ یک از دو گروه مورد مطالعه، از کرم بی‌حسی موضعی استفاده نشد. در هر ویزیت، عکسبرداری از صورت بیمار در سه زاویه مختلف تحت شرایط مشابه انجام شد. 3 ماه پس از درمان نهایی نیز عکسبرداری صورت گرفت. دو متخصص پوست مستقل به صورت blinded عکس های بالینی را بررسی و اثرات و عوارض جانبی درمان را ارزیابی کردند.
ارزیابی ها پیش از شروع دوره درمان و 3 ماه پس از جلسه نهایی انجام شد. این کار، بر اساس نمره شاخص اصلاح شده شدت و سطح ملاسما (mMASI) انجام شد. نتایج نشان دهنده اثربخشی بالاتر درمان ترکیبی در مقایسه با مونوتراپی بود. میزان بهبود شاخص mMASI در گروه درمان شده با RF-میکرونیدلینگ و لیزر 2.9 و در گروه کنترل 1.8 بود. نتایج درمانی در 29 درصد از بیماران تحت درمان با RF-میکرونیدلینگ و 14 درصد از بیماران گروه کنترل، عالی ارزیابی شد که نشان دهنده کارآیی برتر درمان ترکیبی بود.
بررسی نتایج پژوهش صورت گرفته جهت درمان ملاسما با میکرونیدلینگ
تفاوت معنی داری در عوارض جانبی درمان بین دو گروه مشاهده نشد. شیوع هیپوپیگمنتیشن و هایپرپیگمنتیشن عود کننده در گروه کنترل بیشتر بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده ایمنی و اثربخشی درمان متشکل از RF-میکرونیدلینگ و لیزر کیوسویچ در درمان ملاسما بود. لیزر کیوسویچ با عمق نفوذ محدود، سبب روشن شدن تدریجی رنگدانه‌های اپیدرمی می شود و RF-میکرونیدلینگ با جلوگیری از عود ضایعات از طریق کنترل عوامل بالقوه بیماری زا، نتایج درمانی را تثبیت می کند. تأیید نتایج، مستلزم انجام مطالعات آینده نگر در بازه های زمانی طولانی تر همراه با مطالعات هیستولوژی است.
منابع:
- Lee AY. Recent progress in melasma pathogenesis. Pigment cell & melanoma research. 2015;28(6):648-60. Available at:
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/pcmr.12404
- Parra CA, Careta MF, Valente NY, de Sanches Osório NE, Torezan LA. Clinical and histopathologic assessment of facial melasma after low-fluence Q-switched neodymium-doped yttrium aluminium garnet laser. Dermatologic Surgery. 2016;42(4):507-12. Available at:
- Kwon HH, Choi SC, Jung JY, Park GH. Combined treatment of melasma involving low-fluence Q-switched Nd: YAG laser and fractional microneedling radiofrequency. Journal of Dermatological Treatment. 2019;30(4):352-6. Available at:
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09546634.2018.1516858
