Hidradenitis suppurativa (HS) یک بیماری مزمن است که مشخصه آن بروز التهابات مکرر و عودکننده در مناطق غنی از غدد آپوکرین مانند زیر بغل و کشاله ران است. این بیماری به دلیل ماهیت تکرارشونده و آزاردهنده‌ای که دارد کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار می دهد و اثرات روانی و اجتماعی نامطلوبی در زندگی فرد بر جای می گذارد.
گزینه های درمانی مختلفی برای HS مطرح شده است که از پرکاربردترین آن ها می توان به استفاده از داروها و ترکیبات موضعی، آنتی بیوتیک های سیستمیک، عوامل بیولوژیکی ضد TNF-α و روش های مبتنی بر جراحی اشاره کرد. با این وجود، HS هنوز یک بیماری با درمان سخت و پرچالش به شمار می رود.
میزان اثربخشی آنتی بیوتیک های سیستمیک
اثربخشی آنتی بیوتیک های سیستمیک و ترکیبات نوینی مانند adalimumab در درمان موارد با شدت متوسط تا زیاد HS امیدوارکننده بوده است. با این وجود، گزینه های درمانی چندانی برای درمان موارد خفیف تا متوسط HS که به درمان های رایج مقاومت نشان می دهند، وجود ندارد.
علاوه بر درمان های دارویی، تاکنون اثربخشی چندین روش غیرمبتنی بر دارو نیز در درمان HS مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است که از آن جمله می توان لیزر CO2 ابلیتیو و الکتروسرجری را نام برد. به طور کلی، این درمان ها تحمل پذیری مناسبی برای بیماران ندارند و بهبودی بیمار پس از درمان نیازمند زمانی طولانی است.
میکرونیدلینگ توأم با فرکانس رادیویی (FMR)
میکرونیدلینگ توأم با فرکانس رادیویی (FMR) یکی از تکنیک های درمانی نوظهور در حوزه درماتولوژی است که در آن انرژی حاصل از امواج رادیویی دوقطبی به اپیدرم منتقل می شود. این کار با تحریک تکثیر فیبروبلاست ها و تولید سایتوکین هایی مانند TGF-β سبب نئوالاستوژنز و نئوکلاژنز می شود.
در مطالعات مختلف اثربخشی FMR در کاهش التهابات ناشی از آکنه و روزاسه نشان داده شده است. در مطالعه انجام شده توسط Yang و همکارانش که نتایج آن در سال 2021 در ژورنال Clinical and Experimental Dermatology انتشار یافته است، اثربخشی بالینی و هیستولوژیکی FMR در درمان موارد خفیف تا متوسط HS مورد بررسی قرار گرفته است.
برای این منظور ده بیمار در محدوده سنی 19 تا 60 سال مبتلا به HS با شدت کم تا متوسط در مطالعه وارد شدند. مطالعه به صورت split-body انجام شد. به این ترتیب که یک سمت از ناحیه درگیر، تحت درمان با FMR قرار گرفت. در سمت مقابل، هیچ درمانی صورت نگرفت و به عنوان کنترل در نظر گرفته شد. FMR در هر نقطه به مدت 200 میلی ثانیه با سطح انرژی 15-10 و عمق 5/3-2 میلی متر انجام شد. درمان شامل سه جلسه با فواصل دو هفته ای بود.
آزمایش اثربخشی FMR در کاهش التهابات ناشی از آکنه
از دو شاخصHidradenitis suppurativa Physician Global Assessment (HS-PGA) و modified Sartorius score (mSS) برای ارزیابی نتایج استفاده شد. تغییرات بافتی در محل درمان از طریق مطالعات هیستوپاتولوژی و ایمونوهیستوشیمی مورد بررسی قرار گرفت. به علاوه، میزان درد در حین درمان و میزان رضایتمندی بیماران از نتایج درمان مورد سنجش قرار گرفت. ارزیابی‌ها پیش از درمان و 2، 4، 6 و 8 هفته پس از آغاز درمان انجام شد.
نتایج به دست آمده بیانگر کاهش قابل توجه شدت HS در نواحی تحت درمان با FMR بود. میزان التهاب ضایعات پس از 4 هفته به طور قابل توجهی کاهش یافت. هم‌چنین، مقدار شاخص‌های HS-PGA و mSS پس از 6 هفته به طور قابل توجهی کاهش یافتند. مطالعات ایمونوهیستوشیمی حاکی از کاهش سطح بیان مارکرهای التهابی از جمله مانند نوتروفیل الاستاز، IL-8، IL-17، TNF-α، TGF-β1 و MMPs بود.
اکثر بیماران در طول درمان درد خفیف تا متوسط را تجربه کردند. میانگین شدت درد گزارش شده، 1/4 از 10 بود. درد در اکثر موارد برای بیماران قابل تحمل و گذرا بود. هیچ عارضه جانبی دیگری به جز درد خفیف گزارش نشد.
میانگین نمره رضایت بیماران 6 از 10 بود. در 70 درصد از بیماران، میانگین سطح رضایت بالاتر از 8 بود.
نتایج این تحقیق بیانگر اثربخشی FMR در کاهش التهاب ضایعات HS بود. بر این اساس، FMR را می توان به عنوان یک گزینه درمانی مناسب برای موارد خفیف تا متوسط HS در نظر گرفت.
منابع:
- Alikhan A, Lynch PJ, Eisen DB. Hidradenitis suppurativa: a comprehensive review. Journal of the American Academy of Dermatology. 2009;60(4):539-61. Available at:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S019096220900036X
- Marasca C, Annunziata MC, Napolitano M, Fabbrocini G. Unconventional therapies for hidradenitis suppurativa. Expert review of clinical pharmacology. 2018;11(9):879-87. Available at:
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17512433.2018.1509706
- Yang JH, Cho SI, Kim DH, Yoon JY, Moon J, Kim JW, Choi S, Suh DH. Pilot study of fractional microneedling radiofrequency for hidradenitis suppurativa assessed by clinical response and histology. Clinical and Experimental Dermatology. 2021. Available at:
 در درمان Hidradenitis suppurativa){kind=link}