ویتیلیگو اختلالی اکتسابی در پیگمنت‌های پوست است که مشخصه آن ظهور ماکول‌های سفید یا شیری رنگ است. این اختلال به ویژه در افراد با پوست تیره تأثیرات روانی و اجتماعی مخربی به همراه می‌آورد. مکانیسم دقیق این اختلال که منجر به از بین رفتن ملانوسیت‌ها می‌شود، هنوز مشخص نشده است و فرضیه‌های مختلفی در مورد اتیولوژی ویتیلیگو مطرح شده است.
بررسی تأثیر تاکرولیموس در مقایسه با تاکرولیموس توأم با میکرونیدلینگ در درمان ویتیلیگو
محتمل‌ترین این فرضیه‌ها، خودایمنی و اختلالات سایتوتوکسیک است. به علاوه، اثر فشار عصبی و استرس اکسیداتیو نیز در بروز و تشدید ویتیلیگو گزارش شده است. در مجموع، می‌توان گقت ویتیلیگو یک اختلال پلی ژنیک و چند عاملی است و عواملی مانند استرس، قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های شیمیایی، ترومای مکانیکی و آفتاب سوختگی با تخریب ملانوسیت‌ها فرد را مستعد ابتلا به این اختلال می‌کنند. اما با یک سری محصولات مناسب و فوق‌العاده اثرگذار بر روی ملاین پوست می‌توان به درمان این ضایعات پوستی کمک شایان توجهی کرد مثل کوکتل مزو احیاکننده پوست، که در ادامه بیشتر به توضیح این روش‌ها می‌پردازیم.
ویتیلیگو چیست
ویتیلیگو اغلب با سایر بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت ملیتوس، اختلالات تیروئید و آلوپسی همراه است. تا به امروز، درمان ویتیلیگو همچنان به عنوان یک چالش است و هیچ یک از روش‌های درمانی فعلی نمی‌تواند نتیجه درمانی مطلوبی را به همراه داشته باشد. به علاوه، بیشتر این روش‌ها با عوارض جانبی همراه است.
از جمله درمان‌های دارویی پیشنهاد شده برای ویتیلیگو، تاکرولیموس است. تاکرولیموس یک داروی ایمونومودولاتور موضعی است که تأثیر آن در مهار کلسینورین اثبات شده است. مطالعات نشان‌دهنده اثربخشی نسبی درمان ویتیلیگو با این دارو به ویژه در ناحیه صورت و گردن است. علاوه بر داروهای پیشنهاد شده برای درمان ویتیلیگو، امروزه روش‌های غیردارویی مختلفی نیز برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از این روش‌ها، میکرونیدلینگ است.
درمان ویتیلیگو با روش میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ روشی ساده و در عین حال موثر و کم تهاجمی است. میکرونیدلینگ با ایجاد منافذ میکرومتری در پوست، انتقال دارو را از طریق stratum corneum به لایه‌های عمقی پوست راحت‌تر می‌کند. به علاوه، این روش با تحریک فاکتورهای رشد سبب ساخت و رسوب کلاژن در پوست می‌شود. در مطالعه انجام شده توسط Ebrahim و همکارانش که در سال 2020 در ژورنال JOURNAL OF DERMATOLOGICAL TREATMENT انتشار یافته است، اثر پماد تاکرولیموس 0.1% در مقایسه با تاکرولیموس همراه با میکرونیدلینگ در درمان ویتیلیگو مورد بررسی قرار گرفته است.
آزمایش بررسی روش درمانی در ویتیلیگو
برای این منظور، 58 بیمار مبتلا به ویتیلیگو با ضایعات موضعی و مقاوم به درمان در محدوده سنی 18 تا 50 سال به صورت تصادفی در دو گروه جای گرفتند. درمان در گروه اول، مونوتراپی با استفاده روزانه از پماد تاکرولیموس 0.1% به مدت 6 ماه بود. در گروه دوم نیز درمان با انجام میکرونیدلینگ و سپس استفاده از پماد تاکرولیموس 0.1% انجام گرفت. فاصله بین جلسات میکرونیدلینگ 2 هفته و طول دوره درمان حداکثر 6 ماه بود.
میکرونیدلینگ در پچ‌های به مساحت 5 تا 10 سانتیمترمربع انجام شد. بعد از تمیز کردن ناحیه درمان، از یک پماد بی‌حسی موضعی در محل استفاده شد. عمق نیدلینگ بسته به ضخامت پوست در محل درمان، بین 0.5 تا 2 میلیمتر انتخاب شد. نیدلینگ با زاویه عمود بر پوست انجام شد و تا زمان مشاهده pin-point bleeding ادامه یافت.
نتایج به دست آمده از میزان رپیگمنتاسیون در میکرونیدلینگ
در گروه دوم، پس از توقف خونریزی با استفاده از گاز استریل آغشته به محلول سالین، یک لایه نازک از پماد تاکرولیموس 0.1% بر روی سطح مالیده شد. محل درمان با استفاده از یک شیت پلاستیکی به مدت 6 الی 12 ساعت پوشانده شد تا آکلوژن صورت گیرد. در نهایت در ارزیابی نتایج، میزان بهبود کلینیکال ضایعات و تغییرات ایمونوهیستو شیمیایی بافت در محل درمان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری از بافت، پیش و پس از درمان انجام شد. نتایج به دست آمده پس از اتمام دوره درمان نشان‌دهنده رپیگمنتاسیون بیش از 75% در 50% بیماران گروه دوم بود. این مقدار در گروه اول، 29.2% بود (p = 0.02). پاسخ به درمان در گروه دوم، سریع‌تر از گروه اول مشاهده شد (p = 0.002).
افزون بر این، بهبود کلینیکال ضایعات به ویژه در پاها در گروه دوم، به طور قابل توجهی بالاتر از گروه اول بود (p = 0.003). نتایج ارزیابی‌های ایمونوهیستو شیمیایی حاکی از سطح بالای بیان ژن c-kit در گروه دوم در مقایسه با گروه اول بود (p = 0.01). هیچ عارضه جانبی در هیچ یک از بیماران دو گروه مشاهده نشد. همچنین در نتایج به دست آمده در این تحقیق بیانگر اثربخشی بالاتر تاکرولیموس توأم با میکرونیدلینگ در مقایسه با مونوتراپی تاکرولیموس در درمان بیماران مبتلا به ویتیلیگو بود.
منابع:
- Guerra L, Dellambra E, Brescia S, Raskovic D. Vitiligo: pathogenetic hypotheses and targets for current therapies. Current drug metabolism. 2010;11(5):451-67. Available at:
https://www.ingentaconnect.com/content/ben/cdm/2010/00000011/00000005/art00007
- Felsten LM, Alikhan A, Petronic-Rosic V. Vitiligo: A comprehensive overview: Part II: Treatment options and approach to treatment. Journal of the American Academy of Dermatology. 2011;65(3):493-514. Available at:
https://www.jaad.org/article/S0190-9622(11)00039-9/fulltext
- Sisti A, Sisti G, Oranges CM. Effectiveness and safety of topical tacrolimus monotherapy for repigmentation in vitiligo: a comprehensive literature review. Anais brasileiros de dermatologia. 2016;91(2):187-95. Available at:
https://www.scielo.br/scielo.php?pid=S0365-05962016000200187&script=sci_arttext
- Ebrahim HM, Elkot R, Albalate W. Combined microneedling with tacrolimus vs tacrolimus monotherapy for vitiligo treatment. Journal of Dermatological Treatment. 2020:1-6. Available at:
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09546634.2020.1716930
